Adana Barosu, Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk Çalışmaları Grubu (TOHC) ile yaptığı ortak çalışma sonucunda Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) avukat atama sisteminde bir değişikliğe gitmişti. Bilgi sisteminde kullanılan yazılım üzerinde yapılan değişikliklerle kadına yönelik şiddetin, çocuğun cinsel istismarı suçlarının kaydının tutulmasında ve dosyaların sınıflandırılmasında önemli ölçüde kolaylıklar sağlandı.

Adana Barosu’nun CMK avukat atama sistemi üzerinde yaptığı bu değişikliği ve genel süreci Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk Çalışmaları Grubu’ndan Av. Cemre Topal, Sendika.Org’a anlattı.

“Yorucu bir süreç oldu, her aşamada duvarlara çarptık”

Sendika.Org’a konuşan Topal, sözlerine bu değişikliğin aslında yorucu bir süreç sonunda gerçekleştiğini belirterek başladı. CMK sistemi üzerindeki değişiklik öncesi Adana ilindeki mahkemelere yansıyan kadın cinayetleri dosyalarını toplayıp tasnif etmeye çalıştıklarını belirten Topal, baro aracılığıyla Adalet Bakanlığı’nın Adalet Komisyonu’na dava dosyalarını toplamak için başvurduklarını ve reddedildiklerini söyledi. Bunun üzerine baronun CMK atama listeleri üzerinde çalıştıklarını söyleyen Topal, dosyaların üzerlerinde yazan suçlarla dosya içeriklerinin dahi uyuşmadığı çok sayıda dosya taradıklarını, “kız kaçırma” gibi hukuki olmayan ifadelerle dosyalar oluşturulduğunu ve bu durumların çalışmaya büyük engeller yarattığını söylüyor. Büyük uğraşlar sonucunda dosyaları tasnif ettiklerini belirten Topal, sonunda bunu bir rapor haline getirerek bu alanda önemli bir çalışma olduğunu kaydediyor.

Barolar, veri kaydını tutma işi için büyük olanaklara sahipler

CMK avukat atama sistemi barolar üzerinden yürütülmekte. Sendika.Org’a konuşan Topal da bu duruma vurgu yaparak baroların bu konumundan kaynaklı veri kaydı oluşturmakta büyük bir avantajı olduğunu söyledi.

“Biz kadın cinayetlerine ilişkin verileri sadece basından takip edebiliyoruz. Aslında bu işin kaynağında baro var. Baroların kayıt sistem yazılımlarında bizim yaptığımız gibi yapılacak ufak değişikliklerle veri kaydının ve dosyaların sağlıklı şekillerde oluşturulup sınıflandırılmasını kolaylaştırılabilir” diyen Topal, baroların bilgi sistemin çok fazla bilgi olduğunu ama bu haliyle bu bilgilerin kullanılmasının zor olduğunu belirtti. Topal, veri kaydının ve dosyaların sınıflandırılmasını baroların basit düzenlemelerle çok nitelikli şekilde yapabileceğini belirtti.

“Kayıt altına almayı bilgiyi alan personelin inisiyatifinden çıkarmak zorundayız”

Karakollardaki polis tarafından alınan kayıtların dosyaya aynen geçtiğini, dosyaların kapaklarında yazan suçla içeriğinin örtüşmeyebildiğini, hukuki olmayan ifadelerle dosyalar oluşturulduğunu belirten Topal, “Bir kasten öldürme dosyasında maktul ve mağdurun ismi ve TC Kimlik Numarası yazılıp geçiliyor. Biz bu sisteme maktul ve mağdurun cinsiyetleri, aralarındaki yakınlık derecesi gibi kadın cinayetleri dosyalarının tasnifini kolaylaştıracak soruların cevaplandırılmasını zorunlu kıldık” dedi.

“Kayıt altına almayı bilgiyi alan personelin inisiyatifinden çıkarmak zorundayız” diye ekleyen Topal, bu yolla dosya oluşturulmasında da sınıflandırılmasında da kişisel hataları biraz daha elimine edebileceklerini belirtti.

Çocuğun cinsel istismarı suçu da düzenleme kapsamında

Kadına yönelik şiddet gibi çocuğun cinsel istismarı suçlarında da dosyalara ilişkin bir takip zorluğu olduğunu belirten Topal, sistemde bir oturmamışlığın olduğunu belirtti. Bilgi sisteminde bu dosyalar için de doldurulması zorunlu soruların ekleneceğini bildirdi.

“Motivasyonumuz, bu mücadelenin sonuç verdiğini görmek”

Yapılan çalışmanın gerçekliğin daha görünür kılma mücadelesi olduğunu belirten Topal, kadına yönelik şiddetle mücadelede bu yapılanın önemli bir adım olduğunu vurguladı. Gerçeği görünür kıldıkça toplumsallaşmasının olanaklarının artacağını belirten Topal, “Toplumsallaşan davalarda iyi hal indirimlerinin gerçekleşmediğini ya da daha az gerçekleştiğini görüyoruz. Bu mücadelenin sonuç veriyor oluşu bizi motive ediyor” dedi.

Şimdilik sadece Adana Barosu’nda

Düzenlemenin sadece Adana Barosu’nda olduğunu belirten Topal, Türkiye Barolar Birliği’ndeki seçim gerçekleşip yeni yönetim oturduktan sonra CMK komisyonları üzerinden bu sistemin bütün ülkede yaygınlaşması için mücadele edeceklerini bildirdi.

Av. Cemre Topal, Adana Barosu’nun projesiyle ilk kez kadın cinayetleri ve çocuk istismarına ilişkin gerçek verilerin kayıt altına alınacağını anlattı